سی ام اس چیست؟

اگر تازه اقدام به راه اندازی سایت کرده باشید یا به فکر یادگیری آن باشید احتمالا نام سی ام اس به گوشتان خورده است CMS مخفف واژه ی Content Management System است که به معنی سامانه ی مدیریت محتوا یا همان سیستم مدیریت محتوا است سی ام اس ها نقش مهمی در گسترش و توسعه ی دنیای طراحی سایت داشته اند و بسیار اثرگذار بوده اند در این مقاله می خواهیم در مورد این سیستم بیشتر توضیح دهیم و آن را به شما معرفی کنیم نکاتی که در این مقاله برای شما ذکر می کنیم بسیار مفید خواهد بود و شما را در امر طراحی سایت هدایت خواهد کرد سیستم مدیریت محتوا را می توان یک نرم افزار دانست که باعث مدیریت اطلاعات سایت می شود می دانیم که اطلاعات سایت ها در بانک اطلاعاتی ذخیره می شود می توان گفت که سیستم مدیریت محتوا به بانک اطلاعاتی و و تمامی فایل های روی سرور مثل تصاویر و فایل های صوتی و . . . دسترسی دارد.
با توجه به درخواست کاربر و نیاز او اقدام به پردازش و ارسال فایل ها می نماید مزیت بزرگ استفاده از سیستم مدیریت محتوا این است که حتی افرادی که دانش فنی بالایی ندارند به راحتی می توانند از آن استفاده کنند چرا که کارکردن با آن بسیار ساده است برای مثال افراد می توانند به راحتی مطالب جدید را داخل سایت ارسال کنند یا حتی به ویرایش و حذف مطالب بپردازند علاوه بر این تغییر در تنظیمات نیز ممکن می شود دلیل مورد علاقه بودن سیستم های مدیریت محتوا این است که کار را برای برنامه نویسان بسیار ساده کرده اند چرا که استفاده از سی ام اس ها باعث می شود تا برنامه نویسان به جای از نو نوشتن سیستم با کمک گرفتن از سی ام اس تنها تنظیمات مورد نیاز کاربر را بر روی آن اعمال کنند به صورت عمده سیستم های مدیریت محتوا را به دو بخش تقسیمی می کنند :
قسمت Front یا عمومی سایت : این بخش همان قسمتی است که کاربران آن را مشاهده می کنند برای مثال همین قسمتی که در سایت ما می بینید و همین مقاله ای که در حال مشاهده و خواندن آن هستید بخش عمومی یا Front نام دارد.
قسمت مدیریت یا Admin : این بخش فقط برای مدیران سایت قابل مشاهده و دسترسی است و این افراد با وارد کردن نام کاربری و کلمه ی عبور می توانند به قسمت های مختلف دسترسی داشته باشند به تنظیم قسمت های مختلف سایت بپردازند و افراد عادی به این قسمت ها دسترسی ندارند.
در این حالت ذکر یک نکته ی مهم ضروری به نظر می رسد و آن هم این است که دسترسی ها در سیستم های مدیریت محتوا با توجه به نوع آن متفاوت می شود مثلا سیستم مدیریت وبلاگ مانند وردپرس چند حساب کاربری مختلف دارند مانند ویراستار و نویسنده ی اخبار و مدیریت و . . . یا برای مثال در یک سایت دانشگاهی شامل مدیر مالی و رئیس و دانشجو ها و مدیر آموزش و . . . که برای هرکدام دسترسی های مختلفی ایجاد می شود.

انواع سیستم های مدیریت محتوا

انواع سیستم های مدیریت محتوا معمولا با اهداف مختلف و کارایی های متفاوت ایجاد می شود مثلا سیستم های مدیریت محتوا برای عملکرد خوب وبلاگ ایجاد می شود یا حتی انواعی از سیستم های مدیریت محتوا وجود دارد که برای مدیریت فایل های مربوط به عکس و فیلم و . . . انجام می شود اما به صورت معمول سیستم های مدیریت محتوا را می توان در سه گروه دسته بندی کرد که در ادامه به بیان ویژگی های هریک می پردازیم.
سیستم های مدیریت محتوای تجاری : برای استفاده از این نوع سی ام اس ها نیاز به خرید لایسنس دارید و لازم است با پرداخت مبلغی به تولید کننده اقدام به تهیه آن فرمایید.
سیستم های مدیریت محتوای رایگان : برای این که از سیستم های مدیریت محتوای رایگان استفاده کنید نیازی به پرداخت هزینه ی لایسنس ندارید مشکلی که در این زمینه وجود دارد این است که سورس کد های نرافزاری در آنها رمزنگاری شده است و شما قادر به تغییر آنها نیستید و معمولا سورس کد این نوع از سی ام اس ها به صورت جداگانه به فروش می رسد.
سیستم های مدیریت محتوای متن باز : سیستم های متن باز به صورت کاملا رایگان به همراه کدهای نرم افزار منتشر می شوند علاوه بر این شما قادرید کد ها را به راحتی تغییر دهید و از آنها استفاده کنید مثلا PHP ، Joomla و WordPress را می توان از مثال های موفق سی ام اس ها دانست که در طراحی سایت های زیادی نیز استفاده شده است شما لازم است تا بر اساس نیاز خود به انتخاب سی ام اسی بپردازید که برای شما مناسب تر باشد یکی از مزیت های استفاده از سی ام اس ها این است که آپدیت های زیادی برای آنها منتشر می شود و معمولا نیز هزینه ی دانلود این نر افزارها بسیار ناچیز است و گاهی نیز به صورت رایگان در اختیار افراد قرار می گیرد.

سی ام اس اختصاصی

نرم افزارهای مدیریت محتوا معمولا تمام نیاز های کاربران را تحت پوشش خود قرار می دهند اما در بعضی موارد لازم است تا برنامه نویس به صورت جداگانه اقدام به نوشتن کد های مورد نیاز نمایید مثلا ارگان های بزرگ دولتی و یا سازمان فعال بزرگ و به سیستم های مدیریت محتوای اختصاصی نیاز پیدا می کنند لازم است بدانید که هزینه برنامه نویسی برای سیستم های مدیریت محتوا به صورت اختصاصی بسیار بالاست و از مبالغ میلیونی تا چندین میلیارد را به خود اختصاص می دهد اگر در سیستم های دانشگاهی اقدام به انتخاب واحد کرده باشید و با آن آشنایی داشته باشید.
لازم است بگوییم که شما از یک نوع سیستم مدیریت محتوای اختصاصی استفاده کرده اید که هزینه ی زیادی نیز برای آن پرداخت شده است به طور واضح بگوییم که هر سایتی که بیشتر از چند صفح داشته باشد نیاز به استفاده از سیستم های مدیریت محتوا دارد امروزه طراحی سایت های استاتیک به شدت کم شده و اغلب از طراحی سایت داینامیک استفاده می شود حتی برای ایجاد یک طراحی سایت فروشگاهی ساده نیز باید سیستم مدیریت محتوا راه اندازی شود تا به راحتی بتوان تمامی صفحات را مدیریت کرد خوبی سیستم های مدیریت محتوا این است که به سادگی نصب می شوند و کار کردن با آنها نیز بسیار ساده است از مزایای سیستم های مدیریت محتوای اختصاصی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• امکان ساخت و اضافه کردن قابلیت های جدید
• بهینه کردن استفاده از منابع سرور
• افزایش پیدا کردن سرعت سایت و نیز قابلیت حذف کردن کد های اضافی در آن
• داشتن اختیار سرور و اینکه فرد دیگری به اطلاعات شما دسترسی نخواهد داشت و این موضوع اهمیت بالایی برای امنیت سایت شما خواهد داشت

سیستم های مدیریت محتوا با تمام مزایایی که گفته شد معایبی نیز دارند که شامل موارد زیر است :
• هزینه ی زیاد در نوشتن کد های برنامه
• هزینه ی بالا برای ارتقای نرم افزار
• توسعه دادن نرم افزار برای برنامه نویسان دیگر بسیار دشوار می باشد