وبلاگ‌هایی که امروزه به طور مکرر مشاهده می‌کنید، در گذشته بدین صورت نبوده اند. آیا تا به حال به این فکر کرده اید که اولین وبلاگ توسط چه کسی و یا چه کسانی ساخته شد؟ آیا کاربرد و ویژگی‌های وبلاگ را می‌دانید؟ اگر تا به حال به ساخت یک وبلاگ فکر نکرده بودید، پس از مطالعه این مقاله، حتماً یک وبلاگ کاری و یا شخصی برای خود خواهید ساخت. وبلاگ‌ها در دنیای امروز نقش موثری را ایفا می‌کنند که ما در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
برخی بر اين عقيده هستند که اولين طراحی وب سایت توسط تيم برنرزلی (مخترع وب ) انجام شد. دومين طراحی سایت توسط مارک اندرسن که وی نيز در آن عملياتی مشابه وبلاگ برنرزلی را انجام می‌داد. در فاصله بين سال‌های 1996 تا 1997 که در طراحی سایت و طراحی پرتال از آن به عنوان انفجار وب، نام برده می‌شود ، چندين وبلاگ جديد ديگر نيز ايجاد گرديد. از طراحی سایتهای اوليه می‌توان به وبلاگ Dave Winner ، طراحی سایت Berger و Cameron Barrett اشاره کرد. محتويات وبلاگ‌های اوليه، اکثراً شامل مجموعه‌ای از لينک‌ها و توضيحات مفصلی بود که متناسب با علاقۀ نويسنده ايجاد می‌شد. اما در ادامه وبلاگ نويسان، سایت‌هایی طراحی کردند که در آن مطالبی که خود تمايل به خواندن آن را در آينده داشتند، مثل دفترچه خاطرات شخصی قرار دادند. بدين ترتيب، وبلاگ‌ها بسیار شخصی و دارای شخصيتی خاص برای خود شدند .
تعداد طراحی وبلاگ‌ها در ابتدا بسيار اندک و محدود بود تا اين که در سال 1999 با راه اندازی چندين سرويس رايگان و يا ارزان قيمت در رابطه با وبلاگ و طراحی سایت نويسی، تعداد آنان رو به افزايش نهاد. سرويس‌هایی نظير : Pitas،Livejournal ، Blogger و EditThisPage.com نمونه هایی در اين زمينه هستند. استفاده از سرويس‌های فوق، مستلزم دانش فنی بالایی نبود و علاقه‌مندان به ايجاد وبلاگ می‌توانستند به سرعت اقدام به ايجاد طراحی سایت مورد نظر خود نمايند. (رشد چشمگير وبلاگ و وبلاگ نويسی ). تا اواسط سال 2000 ، بيش از يک هزار طراحی سایت انجام و اين رقم تا اواسط سال 2002 به بيش از نيم ميليون رسيد. بر اساس آمار موجود، تعداد وبلاگ‌های ساخته شده توسط سيستم‌های طراحی سایت نويسی به بيش از چند صد هزار رسيده و هر چهل ثانيه يک وبلاگ جديد، ايجاد می گردد. يکی از مهمترين تحولات در ارتباط با وبلاگ‌ها، تبديل آن به يک رسانه محاوره ای بود. تعداد زيادی از مولفين و نويسندگان طراحی سایت از وبلاگ خود برای بحث در ارتباط با موضوعات مورد علاقه و يا موضوعات گفته شده توسط ساير نويسندگان در وبلاگ‌های ديگر استفاده و با بکارگيری لينک‌های متعدد، امکان دنبال نمودن مباحث مورد نظر را در اختيار خوانند گان قرار می‌دادند. بدين ترتیب، خوانندگان علاقه‌مند، می‌توانستند در مباحثه مورد نظر شرکت و علاوه بر آگاهی از ساير ديدگاه‌های موجود، نقطه نظرات خود را بيان و يا شخصاً اقدام به طراحی وب سایت و دنبال نمودن مباحث مورد نظر در وبلاگ خود نمايند.
با توجه به نکات ذکر شده در بالا اگر شرایط لازم برای وبلاگ نویسی را دارید می توانید به انجمن های وبلاگ نویسی بپیوندید و به طراحی سایت هایی که خدمات وبلاگ نویسی را ارائه می دهند مراجعه کرده و وبلاگ مورد نظر خود را ایجاد کنید برای شروع ابتدا باید در این طراحی وب سایت ها ثبت نام کنید و نام کاربری مدنظر و آدرس وبلاگ خود را دریافت نمایید و سپس اقدام به وبلاگ نویسی کنید در ایران برای فارسی زبانان سروریس های بسیار زیادی وجود دارد که به علاقه مندان خدمات رایگان ارائه می دهند.
• سبک و شيوه بلاگ‌ها عموماً شخصی، غيررسمی و يا خودمانی است. با استفاده از ابزارهای رايگان موجود بر روی وب می‌توان به سادگی اقدام به ايجاد و نشر اطلاعات بر روی وبلاگ نمود.
• طراحی سایت از لحاظ کيفيت، محتوی و اهداف دارای گونه‌های متعددی بوده و هر يک می‌توانند مخاطبان خاص خود را دارا باشند (مانند تيراژ روزنامه ) .
• وبلاگ‌ها در اواسط دهه 90 مطرح و به سرعت و همزمان با ارائه ابزارهای ساده، نظير Blogger.com رشد و مورد استقبال قرار گرفتند. در اين راستا وبلاگ‌های متعددی، ايجاد گرديده است.
• هر موجوديت در يک وبلاگ بنوعی به ساير اطلاعات، اشاره می‌نمايد. مولفين سایت به ساير وبلاگ‌ها لينک و به گونه ای آنان را بر اساس موضوعات متفاوتی تقسيم بندی نموده تا امکان استفاده مناسب و سريع از ساير سایتها با توجه به موضوعات مربوطه در اختيار کاربران قرار گيرد. خوانندگان يک وبلاگ می‌توانند از هر نقطه ای در سایت که تمايل دارند ، مطالعه خود را شروع نمايند. در ابتدا مطالب و نوشته های جديد منتشر شده بر روی بلاگ را مشاهده نمايند و يا با استفاده از امکان جستجو و يا لينک به ساير بلاگ‌ها ، اطلاعات قديمی منتشر شده را مطالعه نمايند.
• يکی از نکات جالب در رابطه با بلاگ‌ها ، سادگی آنان می‌باشد. وب سايت‌ها معمولاً دارای يک صفحه اصلی به همراه مجموعه ای از لينک‌ها به ساير صفحات برای مشاهده اطلاعات تکميلی، هستند. سايت Srco به اين سبک ايجاد شده است و ده‌ها صفحه اطلاعاتی تحت يک صفحه اصلی سازماندهی ، می‌شوند. اکثر وب سايت‌ها دارای چنين ساختاری هستند.
با توجه به نکات ذکر شده در بالا اگر شرایط لازم برای وبلاگ نویسی را دارید می‌توانید به انجمن‌های وبلاگ نویسی بپیوندید و یا به سایت‌هایی که خدمات وبلاگ نویسی را ارائه می‌دهند مراجعه کرده و وبلاگ مورد نظر خود را ایجاد کنید برای شروع ابتدا باید در این وب سایتها ثبت نام کنید و نام کاربری مدنظر و آدرس وبلاگ خود را دریافت نمایید و سپس اقدام به وبلاگ نویسی کنید. در ایران برای فارسی زبانان سرویس‌های بسیار زیادی وجود دارد که به علاقه مندان خدمات رایگان ارائه می‌دهند.
• يک سایت شامل صفحه ای مشتمل بر مجموعه ای از Entry ، است. يک وبلاگ ممکن است دارای آرشيو مطالب منتشر شده قديمی نيز باشد، ولی صفحه اصلی يک بلاگ دارای جايگاهی خاص بوده و توجه تمامی مخاطبان را به خود جلب می نمايد .
- يک وبلاگ معولاً حالت عمومی داشته و امکان مشاهده و مطالعه آن در اختيار عموم خواهد بود .
- موجوديت‌های موجود در بلاگ اغلب متعلق به يک و يا چندين مولف می‌باشد. موجوديت‌های منتشر شده در يک بلاگ از تفکری هوشمندانه، تبعيت می‌نمايند. مثلاً در صورتی که مولف يک بلاگ، لينک مناسبی را پيدا نمايد، می‌تواند در صورت تمايل آن را در وبلاگ خود معرفی نمايد .
- ابزارهای استفاده شده توسط مولفين سایتها، عموماً ساده بوده و امکان افزودن موجوديت‌های متفاوت در زمان دلخواه، وجود خواهد داشت .
- يک وبلاگ بر اساس اولويت و نظم زمانی خاصی سازماندهی می‌شود (از جديدترين مطالب منتشر شده به سمت قديمی‌ترين مطالب منتشر شده)
- در حال حاضر وبلاگ‌های متعددی در زمينه‌های گوناگون مانند: سياسی، حقوقی، اجتماعی، فرهنگی، علمی و ساير موارد وجود دارد .
- ايجاد سایت متعلق به يک قشر خاص از جامعه نبوده و اقشار متفاوت جامعه با موقعيت شغلی متفاوت اقدام به ايجاد وبلاگ نمايند (رئيس جمهور برخی از کشورها، دانشجويان، اساتيد دانشگاه، هنرمندان، روزنامه نگاران)
- شايد اين سوال مطرح گردد که چرا وبلاگ‌ها تا اين اندازه متدوال شده اند؟ يکی از توليدکنندگان نرم افزار بلاگر در اين رابطه می‌گويد که " من فکر می‌کنم علت اين موضوع به اين بر می‌گردد که آنان چيزی برای گفتن دارند. در دنيایی که شايد فرصتی برای گفتن به آنان داده نمی‌شود و يا امکان بيان عقايد و نقطه نظرات خود را ندارند ولی می‌دانند که باید بگويند. شايد طراحی سایت بهترين گزينه در اين رابطه باشد."
- بعضی از وبلاگ‌ها دارای صدها هزار خواننده در طی يک روز هستند. خوانندگان متعددی اخبار مورد نظر خود را قبل از مطالعه روزنامه از طريق سایتها بدست می‌آورند. مثلاً می‌توان با مراجعه به يک وبلاگ از آخرين اخبار مربوط به چاپ کتب جديد و دنبال نمودن آخرين پيشرفت‌ها و اکتشافات ايجاد شده در زمينه‌های متفاوت علوم، آگاه گرديد .
- برخی وبلاگ‌ها صرفاً دارای يک مولف هستند و برخی ديگر به صورت گروهی اداره می‌شوند. عملکرد بعضی از سایتها همانند پرتال بوده و خوانندگان را به ساير وبلاگ‌ها هدايت می‌نمايند. يک بلاگر خوب می‌بايست هم دارای مهارت در زمينه نوشتن و هم مهارت‌های خاصی در زمينه ويرايش باشد .
- وبلاگ‌ها از مجلات و روزنامه‌ها کارایی بیشتری دارند و تعداد زيادی از بلاگ‌ها دارای يک بخش با نام " نقطه نظرات " بوده که خوانندگان می‌توانند نظرات ارائه شده توسط ساير افراد را مطالعه و نظر خود در اين رابطه بيان نمايند . با توجه به ويژگی فوق، نويسنده يک سایت علاوه بر ارائه نظر و ديدگاه خود می‌تواند پس از گذشت چندين ساعت، بازخورد آن را داشته باشد و در صورت لزوم نقد و بررسی مجدد در ارتباط با يک مطلب را ارائه نمايد .
- يک وبلاگ بندرت اهداف مالی را دنبال می‌نمايد. از جمله اهداف طراحی سایت می‌توان به تمايل آنان به منظور برقراری ارتباط با ديگران، معرفی توانمندی‌ها و سرگرمی، اشاره نمود (شايد هم ترکيبی از سه مورد) .
- بلاگ‌ها، تبعيض‌ها و محدوديت‌های موجود در ارتباط با منابع رسانه ای ديگر را از ميان بر می‌دارند. تعداد زيادی از خوانندگان روزنامه‌ها بر اين اعتقاد هستند که روزنامه‌ها و ايستگاه‌های سخن پراکنی، دارای شرايط بهينه و مناسبی برای آزادهای مدنی نمی‌باشند. اين موضوع در رابطه با وبلاگ‌ها صدق نمی‌کند . وب سایتها در عرصه‌های متفاوتی و در ارتباط با مسائل متفاوت سياسی، اجتماعی و فرهنگی، اقدام به نشر اطلاعات نموده و مخاطبان با رويکردی کاملاً آزادنه قادر به مطالعه مطالب منتشر شده و در صورت تمايل بيان ديدگاه خود در ارتباط با آن می‌باشند.
- متداول‌ترين وبلاگ‌ها به منزله بهترين سایت نبوده و اين موضوع کاملاً نسبی است .
- وبلاگ‌ها دارای مزايا و دستاوردهای متعددی هستند که به برخی از آنان اشاره می‌کنیم:
ميزان توليد و نشر اطلاعات در سطح جهان به سرعت در حال پيشرفت بوده و روندی کاملاً تصاعدی را طی می‌نمايد. بديهی است در چنين وضعيتی، حتی امکان مطالعه بخش اندکی از آنان نيز وجود نداشته و ما مستلزم استفاده از روش‌ها و مکانيزم‌هایی به منظور فيلترينگ اطلاعات و يافتن اطلاعات مورد نظر در يک رابطه خاص بدون از دست دادن منبع ارزشمند و محدود زمان می‌باشيم. سایتها با تمرکز بر روی يک موضوع خاص می‌توانند بستری مناسب برای ارائه اطلاعات را فراهم نمايند. با مطالعه و خواندن مطالب منتشر شده بر روی يک وبلاگ که توسط فردی با علايق مشترک با شما تهيه و منشتر شده است، احتمال يافتن مطالب مورد نظر در زمانی معقول فراهم می‌گردد.
محتويات سایت به منزله يک بايگانی از افکار و انديشه‌های وبلاگ نويسان آن بوده که در مقاطع زمانی متفاوتی نوشته شده و در صورت نياز به اطلاعاتی خاص می‌توان با استفاده از مراکز جستجو و بر اساس يک کليد واژه خاص به آنان مراجعه نمود. وجود لينک‌های متعدد مرتبط با يک موضوع خاص که توسط مولف يک طراحی سایت مشخص می‌گردد، امکان دنبال نمودن وضعيت موجود در رابطه با يک موضوع خاص را در اختيار علاقه مندان قرار می‌دهد .
همانگونه که در بخش قبل اشاره شد، وبلاگ‌ها به محيط و يا رسانه محاوره ای برای مباحث عمومی و تخصصی تبديل شده اند و امکان تعامل اطلاعاتی بين وبلاگ نويسان و خوانندگان نیز فراهم می گردد. ويژگی فوق از ماهيت دو طرفه بودن وب به نحو احسن استفاده و آن را در جهت اهداف خود بکار می‌گيرد.
پديده وبلاگ نويسی فرصت‌ها و پتانسيل‌های مناسبی را در جامعه شبکه ای، ايجاد می‌نمايد. نويسندگان وبلاگ‌ها به مرور زمان توسط خوانندگان خود شناخته خواهند شد. بدين ترتيب آنان در معرض فرصت‌هایی قرار خواهند گرفت که شايد هرگز تصور آن را نمی‌کردند. در جامعه شبکه ای هر شخص می‌تواند دارای سهمی در توليد و ارائه اطلاعات داشته باشد و خود نيز می‌تواند از دستاوردهای اطلاعاتی ديگران استفاده نمايد.
سایتها دارای تاثيری مثبت در خصوص چرخش آزادنه اطلاعات در يک جامعه اطلاعاتی هستند. خواننده و نويسنده يک وبلاگ اغلب به يک جامعه و يا سازمان يکسان تعلق نداشته و برای ارتباط بين آنان مرز خاصی وجود نخواهد داشت. بدين ترتيب ما شاهد تقابل افکار، انديشه‌ها در يک مقياس گسترده و جهانی بوده که زمنيه يک جامعه اطلاعاتی را ايجاد می‌نمايد. ايجاد چنين روابطی در دنيای خارج از سایت امری مشکل و گاهاً غير ممکن است .
فن آوری‌ها و مهارت‌های لازم در خصوص وبلاگ‌ها به سرعت در حال تغيير و تحول هستند.علت اين همه سرعت را می‌توان در عوامل زير جستجو نمود :
عمليات يک وبلاگ به يک نرم افزار خاص و انحصاری و يا امکاناتی که صرفاً در اختيار يک سازمان خاص است، وابسته نیست. وبلاگ نويسان در حوزه عملکرد سایت خود دارای آزادی عمل مناسبی هستند و در هر زمان می‌توانند شکل ظاهری، لی اوت و يا محتويات آن را تغيير داده و يا ويژگی‌های جديدی را بدون کسب اجازه يک مقام خاص به آن اضافه نمايند. وبلاگ‌ها بستر لازم برای خلاقيت انسان را در تمامی زمینه‌ها ارائه نموده و هر يک از ساکنين اين کره خاکی قادر به شکوفایی خلاقيت خود و آفرينش محصولات متفاوت اطلاعاتی، خواهند بود.
تمامی افرادی که در يک جامعه مدرن اطلاعاتی زندگی می‌کنند، تمايل به انتشار تجارب خود، استفاده از تجارب ديگران، دريافت بازخورد سريع نسبت به موارد منتشر شده، ارزيابی نتايج و بهبود دانش و تجارب خود را دارند. وبلاگ‌ها يک شبکه ارتباطی قدرتمند را ايجاد نموده و پس از طرح يک ايده و يا موضوع جديد در سایت، شاهد حرکت سريع آن در شبکه ارتباطی خواهيم بود. بدين ترتیب درصورت ارائه يک مطلب ارزشمند و صحيح، امکان استفاده از آن در سريعترين زمان ممکن برای ديگران فراهم شده و در صورتی که مطلب منتشر شده نادرست باشد، نويسنده آن با دريافت سريع بازخوردهای مورد نظر و بررسی آنان، می‌تواند اشتباه خود را در اسرع وقت تصحيح نمايد.
تعداد زيادی از وبلاگ نويسان خود پياده کنندگان نرم افزار هستند. در چنين مواردی آنان به عنوان وبلاگ نويس قادر به تشريح ويژگی‌های جديد يک محصول با کيفيتی مطلوب‌تر و با استفاده از فن‌آورهای متعدد خواهند بود .
Blogcount.com ، از جمله مراکزی است که اطلاعات مناسب و دقيقی در رابطه با وبلاگ‌ها در سراسر جهان را جمع آوری و گزارشات متعددی را در اين خصوص ارائه می‌نمايد. در ژوئن سال 2003 ، تعداد طراحی سایتها بين 4 / 2 تا 9 / 2 ميليون ، برآورد شده است . در صورتی که ظرفيت هر وبلاگ را معادل پنجاه کيلو بايت در نظر بگيريم ، blogosphere ظرفيتی معادل 81 گيگابايت را خواهد داشت .
1. بيش از ده هزار Domain ثبت شده در ريجستری whois دارای واژه "blog" می‌باشد .
2. بلاگ‌ها بطور متوسط در هر سه روز يک مرتبه بهنگام می‌گردند .
3. بر اساس بررسی موسسه تحقيقاتی Nielsen/NetRatings ، در ماه می سال 2003 ، LiveJournal ، شصت و پنجاهمين رتبه را در بين سايت‌های متداول بر روی اينترنت به خود اختصاص داده بود. ( هر ده روز يکصد و هشتاد و چهار هزار بازديد کننده )
وضعيت اخير وبلاگ و طراحی سایت
اشتراک دانش يکی از مهمترين دستاوردهای فن آوری اطلاعات و ارتباطات است. بدين منظور می‌توان از روش‌های متفاوتی نظير شرکت در همايش‌ها، مباحث علمی، کتاب، روزنامه‌ها استفاده نمود. هر يک از روش‌های فوق دارای مزايا و محدوديت‌های مختص به خود هستند. محدوديت زمانی، مکانی و ميزان تعامل اطلاعاتی با مخاطبان از جمله چالش‌های اساسی در ارتباط با هر يک از روش‌های فوق است. نشر اطلاعات و دانش شخصی با استفاده از پتانسيل‌های وب (نظير انتشار مقالات ) و طراحی سایتها ، ضمن غلبه بر محدوديت‌های زمانی و مکانی، حق انتخاب مخاطب را ارج نهاده و بستری مناسب برای تعاملات اطلاعاتی دو سويه را فراهم نمايد. انتشار دانش و تجارب شخصی در قالب سایتها، گزينه ای پيشرفته و مناسب در ارتباط با امر تحقيقات و اطلاع رسانی صحيح و به موقع می‌باشد. توسعه پايدار در هر کشوری مستلزم ارج نهادن به امر تحقيق و پژوهش و اطلاع رسانی سريع و صحيح است. در صورتی که پديده وبلاگ نويسی را از اين زاويه مورد توجه قرار دهيم به جايگاه ارزشمند آنان در ايجاد شبکه‌های گسترده نشر دانش و ارتباطی بيشتر پی خواهيم برد. پس با ایجاد یک وبلاگ شخصی دریچه ای جدید از زندگی به روی شما باز خواهد شد و شما نیز صاحب یک جامعه بزرگ می‌شوید.
